Kıbrıs İlim Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı ve memleketler arası alakalar uzmanı Prof. Dr. Cet Atun, Maltepe Üniversitesi Siyaset …
Kıbrıs İlim Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı ve memleketler arası alakalar uzmanı Prof. Dr. Cet Atun, Maltepe Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Memleketler arası Bağlar Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hasan Ünal, BM bünyesinde milletlerarası STK’lara insan hakları konusunda danışmanlık yapan Prof. Dr. Mehmet Şükrü Hoş, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi ve milletlerarası alakalar uzmanı Prof. Dr. Bilal Sambur ile Yeditepe Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Kamu İdaresi Kısım Lideri ve siyaset bilimi uzmanı Doç. Dr. Deniz Tansi, 1990 yılında imzalanan ABD-Yunanistan Savunma İş Birliği Muahedesi’nin 5 yıllığına genişletilerek yenilenmesini AA muhabirine kıymetlendirdi.
Prof. Dr. Atun, ABD’nin, Karadeniz’de Rusya’nın deniz gücüne karşı çok zayıf pozisyonda olduğunu, bu gücü yine elde etmek için kendine kayıtsız, şartsız boyun eğmeyen Türkiye yerine Yunanistan’da üs kurmaya çalıştığını söyledi.
Yunanistan’ın megalomanik ve yayılmacı isteklerinden ötürü muhtemel bir silahlı çatışmaya girmesinin katiyetle Yunanistan’ın kaybı ile sonuçlanacağını söyleyen Atun, “Olası bu türlü bir çatışma NATO’nun güneydoğu kanadını zayıflatacağından ABD, bu çatışmayı önlemek için Türkiye ile Yunanistan ortasına konuşlanmayı karasal savaşı önlemek, İskiri Adası’na üs kurmayı da muhtemel bir deniz savaşını önleyebilmek ve tarafları caydırmak için uygulamaya koydu diye düşünüyorum.” değerlendirmesinde bulundu.
Atun, ABD-Yunanistan ortasında imzalanan savunma iş birliği mutabakatının asıl maksadının, Yunanistan’ın yanında yer alıp Türkiye’ye karşı savaşmak değil, mümkün bir savaşa mani olabilme hedefi taşıdığını savundu.
Dünya üzerindeki petrol rezervlerinin yüzde 60’ını yöneten ABD’nin, Doğu Akdeniz’de var olan doğalgaz ve petrol yataklarını “Türkiye’ye kaptırmak” istemediğini vurgulayan Atun, şöyle devam etti:
“ABD’nin bölgeye yerleşmek istemesindeki en büyük neden, varlığı artık muhakkak olmuş ve çıkarılmayı bekleyen güç kaynaklarını büsbütün kendisinin yönetmek istemesi ve Türkiye’nin bu kaynaklara sahip olarak güçlenmesini önlemektir. Türkiye’nin, ABD’den ve Batı dünyasından bağımsız hale gelmesi, uzun vadede ABD’nin ve Batı dünyasının Doğu Akdeniz’de ve Orta Doğu’daki aktifliğini ve yaptırım gücünü azaltacağı gerçeğinden hareketle, ABD bunu önlemenin tahlilini bölgeye müdahale etmekte görmektedir.”
HER TARAFI ABD ÜSLERİYLE DOLDURDULAR
Prof. Dr. Ünal, ABD’nin, Yunanistan ile Savunma İş Birliği Mutabakatı’nı 5 yıllığına yenilediğini, Yunan basını ve Dışişleri Bakanı Nikos Dendias’ın, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’in verdiği mektubu, “Türkiye’ye karşı ABD’nin dayanağını aldık.” biçiminde abartarak yorumladığını söyledi.
Mutabakat mektubunun içeriğindeki birtakım kısımların yoruma açık olduğunu belirten Ünal, “Bu muahede ABD ile Yunanistan ortasında yapılmış yeni bir mutabakat değil. Bizim de ABD ile uzun yıllara dayanan bu çeşit mutabakatlarımız, iş birliklerimiz var. Moda tabirle bu mutabakat bir tık üste taşıdı diyebiliriz. Mutabakatta direkt Türkiye’yi maksat alan cümleler epey esnek tutulmuş. Lakin şu anda ‘Bu muahedeye neden muhtaçlık duyuluyor?’ sorusu Türkiye’yi doğal olarak rahatsız ediyor.” dedi.
Ünal, ABD’nin Türkiye ile bağlarının makus gitmesi, üslerini kullanamama mümkünlüğünü göz önünde bulundurarak bu muahedeyi yenilemiş olabileceğini savunarak, ABD’nin Türkiye’nin yerine Yunanistan’ı koyma hazırlığı içine girmiş olabileceğini öne sürdü.
Jeopolitik ve jeostratejik olarak Yunanistan’ın bölgede Türkiye’nin yerini doldurmasının mümkün olmayacağını bildiren Ünal, “Hem Türkiye’ye karşı hem de ABD’nin Rusya’yı çevreleme siyaseti kapsamında Yunanistan kendini bir garnizon devletine dönüştürmeye çok istekli. Bunda bir sorun görmüyor. Hasebiyle Yunanistan, Girit’ten başlayarak Dedeağaç’a kadar her tarafı ABD üsleriyle doldurdu.” tabirlerini kullandı.
Ünal, Fransa-Yunanistan ile ABD-Yunanistan ortasında yapılan yahut yenilenen mutabakatların NATO’nun varlığını önemli bir biçimde sorgulamaya açacağını ve bölgesel iş birliklerin ve ittifakların daha çok artacağını kaydetti.
Türkiye’nin, Fransa ve ABD’nin Yunanistan ile giriştiği bu hareketlere rağmen Rusya ile askeri münasebetlerini daha da artırarak karşılık vermesi gerektiğini lisana getiren Ünal, şöyle devam etti:
“Bu mutabakatlarla aslında Türkiye’nin ikinci parti S-400’leri almasının önü açılmış oldu. Türkiye, ‘Siz Yunanistan’a gelişmiş uçaklar veriyorsanız ben de bunlara karşı kendimi korumak için S-400’leri alıyorum’ demeli. Zira bu mantıkla NATO falan kalmadı. Suriye siyaseti, terörle uğraş, KKTC’nin tanınması temelinde Rusya ile münasebet geliştirmek gerekiyor. Rusya’ya karşı kendini garnizon ülkesine dönüştüren Yunanistan’a bunun maliyeti ağır olur.”
GAYE TÜRKİYE Mİ?
Prof. Dr. Hoş de ABD ile Yunanistan ortasındaki mutabakatın 1990’da yapıldığını, Çin ve Rusya’yı çevrelemeye yönelik siyasetler nedeniyle yalnızca yenilendiğini belirtti.
Çin’e karşı geliştirilmiş tansiyon siyaseti çerçevesinde artık 6. filonun Akdeniz’de kalmasının gerekmediğini, Girit’teki Amerikan üslerinin tanker uçaklarının 6. filo misyonu yapacağını savundu.
ABD’nin Dedeağaç’taki üslere ileride füze yerleştirme mümkünlüğünün olduğuna dikkati çeken Hoş, “ABD, Dedeağaç üslerine füze yerleştirerek Karadeniz’de azalan deniz gücünü kapatmaya çalışıyor olabilir. Her ne kadar bu muahede Türkiye’ye karşı değilmiş üzere görünüyor olsa da bir taşla iki kuş vurma siyaseti formunda de yorumlamak lazım. Ama bu muahedenin katiyetle birinci gayesi Türkiye değil.”
Hoş, zayıf bir ülke olmasından ötürü, ABD’nin Yunanistan’ı Türkiye, Rusya ve Çin’e karşı “lejyoner bir devlet” olarak kullandığı yorumunu yaptı.
ABD TÜRKİYE-YUNANİSTAN ÇATIŞMASINI İSTEMEZ
Prof. Dr. Bilal Sambur da ABD ile Yunanistan, Yunanistan ile Fransa ortasında yapılan güvenlik ve savunma mutabakatlarını birbirinden bağımsız düşünmemek gerektiğine dikkati çekti.
ABD’nin Yunanistan ile imzaladığı savunma muahedesinin, Yunanistan’a bir üstünlük sağlamasının kelam konusu olmadığını lisana getiren Sambur, “ABD, emsal projeleri Bulgaristan, Romanya ile de hayata geçirmek için birtakım adımlar attı. ABD, Yunanistan, Bulgaristan ve Romanya üçlüsünü Rusya, Çin hegemonyasına karşı Avrupa’nın birliğini, Akdeniz’in güvenliğini, Körfez ve Arap dünyası ile olan alakaları sağlayan bir çizgi olarak görüyor.” dedi.
Sambur, “ABD, Yunanistan ile bu muahedeyi Türkiye’ye karşı yapıyor.” yorumunun çok abartılı bulduğunu belirterek şu değerlendirmede bulundu:
“Unutmayalım ki Türkiye hala ABD müttefiki bir ülke ve hala NATO’da birlikteler. Türkiye’nin F-16 talebine karşı ret edici bir tavır takınmadı. Ben, ABD’nin ne Türkiye’den ne de Yunanistan’dan vazgeçeceğini düşünmüyorum. Ege, Doğu Akdeniz, Kıbrıs, 6 mil üzere meseleleri NATO içinde çözmeye yahut tansiyonu düşürmeye yönelik siyasetini devam ettireceği kanaatindeyim. ABD hiçbir vakit Türkiye ile Yunanistan’ın çatışmasını istemez, buna müsaade de vermez.”
“ABD YUNANİSTAN’I GARNİZON DEVLETİNE DÖNÜŞTÜRÜYOR”
Doç. Dr. Deniz Tansi, Yunanistan’ın ABD tarafından silahlandırılarak bir “garnizon devletine” dönüştürüldüğünü söyledi.
ABD’li yetkililerin, Türkiye’nin gaye olmadığını söylemelerine karşın Selanik/Girit sınırındaki silahlanmanın müttefiklik anlayışına aykırı düştüğünü tabir eden Tansi, bu durumun Türkiye’yi silahlanmada yeni arayışlara yönelteceğini kaydetti.
Türkiye’nin hava savunma ve hava taarruz güncellemesini gerçekleştireceğini belirten Tansi, şöyle konuştu:
“Müttefikimiz ABD, Patriot ve F-35 siyaseti ile stratejik manada bizi kilitliyor. Fransa, Yunanistan ile yaptığı muahede ile AB içinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu üyesi ve tek nükleer güç olarak, Afrika ve Akdeniz’deki emperyal gücünü tazelemek istiyor. Yunanistan burada araç, üstelik Doğu Akdeniz gücü de değil. Pasifik’teki hayal kırıklığını Fransa, Akdeniz’de telafi etmeye çalışıyor. ABD, Yunanistan’ı Selanik’ten Girit’e silahlandırarak, Yunanistan’ı bir garnizon devletine dönüştürüyor. Maksat, kutuplardan Tartus’a dikey deniz stratejisi ile uzanan Rusya’yı çevrelemek ya da Çin’in İpek Yolu’nu denetim altına almak olabilir.”