Facebook’ın Kovid-19 imtihanı!

Pandeminin başlangıcından bir yıl sonra Şubat 2021’de Facebook’un iç sitesinde yayınlanan bir iç araştırma raporunda, “Konu yorumlar olduğunda sıkıntısının ölçeği hakkında hiçbir fikrimiz yok. Dahili sistemlerimiz şimdi aşı zıddı yorumları gereğince tanımlamıyor, derecelendirmiyor ve/veya kaldırmıyor” denildi.

TESPİT VE DENETİM SİSTEMLERİ YETERSİZ

Bir ay sonra yayınlanan ek raporlar, aşı hakkındaki yanlış anlaşılmaların yaygınlığı hakkında telaşları lisana getirdi. Çalışanlar, Facebook’un sistemlerinin gönderilerin ölçüsüne nazaran yetersiz donanıma sahip olduğunu belirtti. Mart 2021 raporlarından biri, “Aşı tereddüt yorumlarını tespit etme marifetimiz İngilizce’de makus, başka dillerdeyse mevcut bile değil” dedi.

DSÖ’DEN ŞİRKETLERE DİREK ÇİZGİ DAVETİ

Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ), geçen yıl pandeminin birinci kademelerinde, virüsün kökenleri hakkında komplo teorileri, kusurlu tedaviler hakkında tehlikeli tavsiyeler ve aşılar hakkında güvenilmez raporları içeren bir dizi toplumsal medya gönderilerine bakarak, Covid-19 misenformasyonunu “infodemik” olarak tanımlamaya başladı. DSÖ, büyük teknoloji şirketlerini, platformlarında insanların sıhhatine ziyan verebilecek gönderilerin işaretlenmesi için direkt bir çizgi açmaya çağırdı.

AŞIDAN ÇOK DAHA EVVEL SIKINTILARLA BOĞUŞMAYA BAŞLADILAR

CEO Mark Zuckerberg, 3 Mart 2020’de, şirketinin virüs hakkında yanlışsız bilgileri tanıtmaya yardımcı olmak için DSÖ ve öbür önde gelen sıhhat kuruluşlarıyla birlikte çalıştığını bildirdi. O vakitler, dünya çapında sadece yaklaşık 90.000 kayıtlı hadise ve birden fazla Çin’de olmak üzere yaklaşık 3.100 bilinen mevt vardı. Kullanımı onaylanan aşıların çıkmasına daha aylar vardı. Fakat şirket, Covid-19 hakkındaki yanlış bilgilerin ve mitlerin yayılması problemiyle çoktan boğuşmaya başlamıştı.

“Topluluk standartlarımızın açıkça belirttiği üzere, insanları tehlikeye atan bir şeyi paylaşmak yanlışsız değildir” diyen Zuckerberg, “Bu nedenle, önde gelen global sıhhat kuruluşları tarafından işaretlenen yanlış tezleri ve komplo teorilerini kaldırıyoruz,” demiş ve şirketin DSÖ’ye fiyatsız reklam vermeyi planladığını duyurmuştu.

YORUM SELİ ÇARESİZ BIRAKTI

Lakin platformdaki aşılarla ilgili yorum seli şirketi çaresiz bıraktı. Mart 2021 iç raporlarından biri, Facebook gönderilerinde aşı tereddüt yorumlarının oranının ne kadar yüksek olduğuna şu tespitle dikkat çekiyor: “UNICEF ve DSÖ üzere yetkili sıhhat kuruluşları, aşı yanlısı içeriği tanıtmak için onlara sağladığımız fiyatsız reklam harcamalarını kullanmayacak, zira sayfalarını dolduran aşı zıddı yorumcuları teşvik etmek istemiyorlar.”

TOPLUMSAL MEDYA DEVLERİNDEN PEŞ PEŞE ADIMALAR

Bir Facebook sözcüsü, şirketin raporlarda yer alan notlarda lisana getirilen meseleler üzerinde iyileştirmeler yaptığını söyleyerek şu açıklamalarda bulundu: “Güvenilir bilgileri teşvik ediyor, insanların gönderilerindeki yorumlar üzerinde denetim sağlamalarını sağlıyoruz. Yanlış bilgilerin yayılmasını durdurmak için herkese uyan tek bir tahlil yoktur, lakin yorum kısımlarını daha inançlı hale getirmeye yardımcı olacak yeni araçlar ve siyasetler oluşturmaya kararlıyız “

Öbür uğraşlarının yanı sıra Facebook ve başka toplumsal medya devleri Twitter ve YouTube da, pandemi başladığından bu yana ihlal eden içerik yayınlayan kullanıcıların hesabını askıya alıp potansiyel olarak kaldırılabileceği “faül politikasına” Kovid-19’a dair yanlış bilgileri de eklediler

NYT DUYURMUŞTU

New York Times, bu yılın başlarında, Facebook’un 2021’in birinci çeyreğinde platformda en çok görüntülenen irtibatın bir hekimin koronavirüs aşısını aldıktan sonra öldüğünü söyleyen bir haber makalesi olduğunu ortaya çıkarmıştı

Kovid-19 aşılarıyla irtibatlı olduğu sav edilen tehlikelerin sorumsuz ve sansasyonel biçimde aktaran haber medyası da Facebook’ta varlıklı bir biçimde ödüllendiriliyor üzere görünüyor.

BIDEN ‘FACEBOOK ÖLDÜRÜYOR’ DEMİŞTİ

Temmuz 2021’de Biden, Facebook üzere platformların Kovid-19 yanlış bilgileriyle “insanları öldürdüğünü” söylemişti. Biden daha sonra bu savından geri adım atsa da, bir Facebook yöneticisi şirketin internet sitesinde Lider Biden’ı bu eleştirisi için güçlü bir biçimde eleştirmişti.