‘Bacasız fabrika’ zeytinliklerde 30 bin kişi çalışıyor

Ayvalık, Burhaniye, Gömeç, Havran ve Edremit ilçelerinin yer aldığı Edremit Körfezi’nde, Türkiye genelindeki zeytin ağaçlarının yaklaşık yüzde 8’i bulunuyor. Madra ve Kazdağlarındaki zeytinlikler, 150 kilometre sahil bandı etrafını de donatmış durumda. Edremit Körfezi’nde yer alan yaklaşık 13 milyon zeytin ağacında hasat çalışmaları da, erken hasat denilen yeşil zeytinle ekim ayı itibariyle başladı. Ağır taşıma ve silkme işlerini ekseriyetle erkeklerin yaptığı zeytin hasadında, bayanlar da toplama, eleme, ayırma üzere farklı işleri sürdürüyor.

55 yıldır zeytin emekçisi olarak çalıştığını söyleyen Ali Aksoy, “Kadınlar genelde yaygı, tırmık işlerini yapar. Erkekler de ağaç üstünde zirvedeki zeytinleri toplar ve sırık kullanır. Genelde sabah saat 08.00’de başlayıp, saat 16.00’da paydos ederiz. Zeytin randımanına nazaran ortalama 4 ay hasat sürüyor” dedi. 30 yıldır tarlalarda çalıştığını söyleyen Habibe İkiz ise, “Tayfalar burada boşa vakit geçirmez. Herkes işini bilir ve hava kararana kadar devam eder. Ne erkekler olmadan bu işi yapabiliriz, ne de biz olmadan onlar yapabilir. Erkekler ağır işi bize bırakmaz. Yoksa bu iş yürümez” diye konuştu.

Ailesi 4 nesildir zeytin dalında bulunan Edremit Ticaret Odası Meclis Lideri Mehmet Hakkı Semerci de, bölgenin ana gelir kaynağının zeytincilik olduğunu söyledi. Edremit Körfezi’nde var-yok yılına nazaran 15 ila 25 bin ton ortasında zeytinyağı üretildiğini belirten Semerci, “Hasat periyodunda Edremit Körfezi’ne, Balıkesir geneli ve yakın vilayetlerden personel gelir.  Emekçiler sabah saat 08.00 üzere tarlaya giriyorlar. Yaklaşık 1 saat yemek ortası veren emekçiler saat 16.00 civarında, güneşin batış durumuna nazaran bahçeden ayrılıyorlar. Bu sene bayan çalışanların yevmiyeleri 100 TL civarındayken, erkekler de 130-140 TL civarı yevmiye alıyor” dedi.

30 BİN KİŞİ ZEYTİNLİKLERDE

Her hasat devrinde Edremit Körfezi’ndeki zeytinliklerde 30 bin kişinin çalıştığını söyleyen Mehmet Hakkı Semerci, şunları söyledi:

“Bu sayılar yalnızca Edremit Körfezi için. Türkiye’deki zeytin ağacı sayısı 100 milyon civarından, son yıllarda yapılan yatırımlarla 190 milyon civarına çıktı. Tüketim ölçüsü da kişi başına ortalama 600-700 gramdan, 1,5-2 litreye çıktı. Bu sayılar hala dünyadaki zeytinyağı üretiminde birinci sıralarda olan ülkelere kıyasla Türkiye’de çok az. Bu da zeytinyağının üretildiği bölgeler dışında, bilhassa ülkemizin doğu kısmında tüketimin çok az olmasından kaynaklanıyor. Bizim üretici olarak gayemiz, bu üretimin devam etmesi ve gelecek kuşaklara aktarılması. Türkiye; İspanya’nın akabinde Yunanistan ile tıpkı ölçüde üretime sahip. Üretici arkadaşlarımız, memleketler arası birçok müsabakada derece alıyor, yağlarımızın kalitesi bu yarışlarda onaylanıyor ve heyetleri tatmin ediyor. Lakin ülkedeki tüketim ölçülerine bakınca ya gereğince yağımızı tanıtamıyoruz ya da halkımızı tatmin edemiyoruz. Eski periyotlarda 1 kilo zeytinyağının, 1 kilo peynir fiyatına eşit olduğunu büyüklerimizden duyardık. Şuan zeytinyağı geçtiğimiz yıllara oranla, artan maliyetler oranında artırım görmedi. Bütün vatandaşlarımıza, sıhhat açısında da kıymetli bir besin olan zeytinyağını ve zeytini daha fazla tüketmesi teklifinde bulunuyorum.”