Bilim insanlarından “Kıyamet Buzulu” uyarısı: Beş yıl içinde otomobilin ön camı üzere parçalanacak

Bilim insanları Antarktika’daki en büyük buzullardan biri olan Thwaites’in ön kısmında, yalnızca beş yıl içinde kırılmasına yol açabilecek ‘endişe verici bir çatlak’ bulunduğunu açıkladı. Araştırmacılar, Thwaites Buzulu’nun erimesinin şu anda global deniz seviyesindeki  artışının yaklaşık yüzde dördünü oluşturduğunu söyledi.

Yeni datalar, okyanusların ısınmasının Thwaites Doğu Buz Sahanlığı’nın (TEIS) buzulun geri kalanına tutunması için bir sabitleme noktası misyonu gören denizaltı sığlığı yahut kıyısı üzerindeki denetimini kaybetmesine neden olduğunu gösteriyor. 

“KÜRESEL DENİZ DÜZEYLERİNDE BÜYÜK BİR ARTIŞA NEDEN OLACAK”

Amerikan Jeofizik Birliği’nin yıllık toplantısında sunulan uydu imgelerinde, TEIS boyunca uzanan birkaç büyük ve çapraz çatlaklar yer aldı.Araştırmacılar, sunum sırasında “Bu yüzen buz rafı parçalanırsa, Thwaites Buzulu’nun erimesi hızlanacak ve deniz düzeyinin yükselmesine katkısı yüzde 25’e kadar artacak” dedi.

Milletlerarası Thwaites Buzulları İşbirliği’nin (ITGC) ABD baş koordinatörü buzul bilimci Prof. Dr.  Ted Scambos ise, “Muhtemelen on yıldan kısa bir mühlet içinde buzulun önünde dramatik değişiklik artacak” dedi.

Hem yayınlanmış hem de yayınlanmamış çalışmaların bu istikamete işaret ettiğini bildiren Scambos, “Bu, durum Thwaites’in suratını artıracak ve buzulun tehlikeli kısmını tesirli bir halde genişletecek” diye konuştu.

“BİR OTOMOBİLİN ÖN CAMI ÜZERE PARÇALANACAK”

Bununla birlikte, çalışmanın başyazarı Oregon Eyalet Üniversitesi’nden Erin Pettit, büyüyen çatlağın, tıpkı bir arabanın ön camı üzere çatlayarak yüzlerce küçük modüle ayrılacağı konusunda uyardı.

Petit, “Buz rafının daha zayıf ve daha güçlü alanlarını haritaladık. Kırıkların buz katmanında süratle ilerleyebileceğini modelledik. Sonuçta, beş yıl üzere kısa bir müddet içinde, rafın parçalanacağını öngörüyoruz. TEIS’in orta kısmı, buz akışına paralel olarak hizalanmış bariz bir bazal kanalın yüzey sözü dışında, bariz yüzey yarıkları ve pürüzsüz yüzey topografyasına sahip değildir. 

Bu pürüzsüz yüzeye karşın, yere nüfuz eden radar, lokal hidrostatik istikrarda olmayan çok sayıda bazal yarık dahil olmak üzere zayıf bir ince buz bölgesi ve karmaşık bazal topografya gösteriyor. Bu mahallî dengesizlik, buz sahanlığının bu kritik kısmını daha da zayıflatan yüksek dikey kesme gerilmelerinin varlığını kanıtlıyor” dedi. 

BİRDEN ÇOK FAKTÖR VAR

Öteki taraftan uzmanlar, “Kıyamet  Buzulu”nun erimesinde tek sorumlunun global ısınma olmadığını aktardı.Ağustos ayında yapılan farklı  bir araştırma, Thwaites Buzulu’nun iklim değişikliği tesirinin yanı sıra Dünya’nın kendisinden gelen ısı nedeniyle eridiğini buldu.

Deniz düzeyinin yükselmesi üzerindeki tesirinden ötürü “Kıyamet Buzulu”  olarak isimlendirilen Thwaites Buzulu, Batı Antarktika’nın 16 ila 25 km derinliğinde olduğu için, Dünya’nın kabuğundan gelen ısı ile çarpışıyor.

SON YILDA 600 MİLYAR TON BUZ KAYBETTİ

Öte yandan, New York Times tarafından NASA JPL’den alınan bilgiler kullanılarak yapılan 2017 tahliline nazaran, Thwaites Buzulu 1980’den bu yana en az 600 milyar ton buz kaybetti.