Kış kapıda kömür tavanda: Sobalar kendini bile ısıtamayacak

Isınmanın maliyeti artmaya devam ediyor. Türkiye’de bir yandan doğalgaza artırım yapılırken eş vakitli olarak kömür fiyatları da arttı. Kömür fiyatları geçen seneye nazaran yüzde 100’den fazla zamlandı. SÖZCÜ muhabirleri Türkiye’nin farklı kentlerinde odun kömürü satıcılarıyla ve vatandaşla konuştu…

Orhan BOZKURT

Müslüm KONUTÇU

Cihan DEMİRDAŞ

Batuhan SERİM

Kış mevsimi yaklaşıyor. Vatandaş kabaran elektrik ve doğalgaz faturalarıyla baş etmeye çalışırken, ısınmanın maliyeti yükselmeye devam ediyor.

Dar gelirlilerin alternatif ısınma kaynağı kömürün fiyatı geçen yıla oranla yüzde 100’ün üzerinde zamlandı.

SÖZCÜ muhabirleri kışın en sert geçtiği vilayetlerden biri olan Erzurum, Elazığ, Konya ile milyonların yaşadığı İstanbul’da odun kömürü satıcılarının ve vatandaşın nabzını tuttu.

Kömür satıcıları yerli kömürün satışının yasak olduğunu, ithal edilen kömürün de döviz kuruna bağlı olarak daima yükseldiğinden sıkıntı yandı.

Ayrıyeten evvelki yıllara nazaran vatandaşların aldıkları kömür ölçüsünün neredeyse yarı yarıya düştüğünü; kimi şahısların odun-kömür karışık almaya başladıklarını anlattılar.

Bir satıcı, “Ben artık müşteriye bu fiyatları söylemeye utanıyorum” sözleriyle reaksiyon gösterdi.

Bilhassa dar gelirli, minimum fiyatlı vatandaşlar bu artırımlardan şikayetçi.

Kış aylarını geçirmek için ortalama 7- 8 bin lira yalnızca yakıt masraflarının olduğunu söylediler ve kışı nasıl geçireceklerini kara kara düşündüklerini söz ettiler.

Odun kömürü satıcılarının ve vatandaşların açıklamaları şöyle:

ERZURUM:

“BİR DAİRE 2 TON KÖMÜR VE 500 KİLO ODUN İLE BAHARA FAKAT ÇIKABİLİYOR”

Odun kömürü satıcısı İsrafil Alim:

* Erzurum’da kömür fiyatları 3 bin – 3 bin 500 TL ortasında değişiyor. Yerli kömür satışı yasak olduğu için bu kömürler ithal Rus kömürü. Odunun tonu ise bin 200 – bin 500 TL ortasında değişiyor. Erzurum’da altı ay kış var. 3 artı 1 daire olağan 2 ton kömür ve 500 kilogram odun ile bahara lakin çıkabiliyor.

“NE YİYİP NE İÇECEĞİM, BU KIŞI NASIL GEÇİRECEĞİM?”

Vatandaş Zeki Arasoğlu:

* Emekçi olarak taban fiyatla çalışıyorum. Erzurum’da Aralık- Ocak ayında eksi 30-35 derece soğuk oluyor. Kara kışta donmamak için mecbur bu parayı ödeyeceğiz. 7 bin 500 lira bu kışı geçirmek için yalnızca yakıta vereceğim. Pekala; ben, eşim ve iki çocuğum ile ne yiyip ne içeceğim, bu kışı nasıl geçireceğim?

KONYA:

“VATANDAŞ 10 TORBA ALACAĞINA 5 TORBA KÖMÜR ALABİLİYOR”

Odun kömürü satıcısı Dursun Karakaya:

* Kömür fiyatları geçen yıla nazaran yüzde 100 arttı. Artış sebebi ise kömürlerin ithal olmuş olması.

* Çinli firmalar yurtdışındaki kömür talebi artırdıkça kömür fiyatları yükseliyor. Bu yüzden de vatandaşlarımız fiyat yüksekliğinden ötürü daha az kömür alıyor. Vatandaş 10 torba alacağına 5 torba almak zorunda kalıyor.

* Bunun yanında vatandaşlar mecburen ‘kaçak’ dediğimiz, kalitesiz kömüre yönleniyor. Bizim de bu yüzden satışlarımız azaldı.

* Şu an da sobalık kömürün tonu 2 bin 400 lira civarındayken kaloriferlik kömürlerin de fiyatı 3 bin ila 3 bin 800 lira ortasında değişiyor. Bir esnaf olarak fiyatların yükselmesini biz de istemiyoruz ancak her şeye artırım geldi.

“BU KIŞ ÇOK SIKINTI GEÇECEK, ARTIRIMLAR BELİMİZİ BÜKTÜ”

Vatandaş Cebrail Sayan:

* Minimum fiyatla çalışıyorum, meskenim kira ve doğalgazlı lakin artırımlardan ötürü ne yapacağımızı bilmiyorum.

* Meskenin odasının birine soba kurmayı düşünüyoruz lakin kömür fiyatları da iki katına yükselmiş durumda. Bu kış çok sıkıntı geçecek, artırımlar belimizi büktü. Yetkililerden problemlerimize deva istiyoruz.

İSTANBUL:

“BİR TORBA KÖMÜR, MİNİMUM ÜCRETLİNİN BİR GÜNLÜK KARI KADAR”

Odun kömürü satıcısı Serdar Duran:

* Kömürün torbası 90 TL. Tonu ise 3 bin 600 lira. Minimum fiyattan fazla. Zati almaya da gelen yok…

* Vatandaş 2 bin 850 lira minimum fiyat kazanıyor, 90 liraya bir torba kömür alıyor, onun bir günlük yevmiyesine denk geliyor.

* 90 liralık kömür de en fazla 3-4 gün masraf. Yazık günah. Ben artık müşteriye bu fiyatları söylemeye utanıyorum. Utancımdan artık kömür getirmiyorum… Marketlerde de fiyatlar tıpkı.

* Kömürler ithal olduğundan döviz kuruna bağlı olduğu için fiyatlar bu türlü. Yerli kömürü satmak yasak.

* Bu yılki kadar rezillik görmedim daha evvel. Gördüğüm en rezil sene bu sene. Gariban insanlara acıyorum.

“NEREDEYSE ZİYANINA SATIYORUM”

* Hem fiyatların artmasından hem de vatandaşların artık kömür alamamasından ötürü biz de artık kömür getirtemiyoruz.

* Neredeyse ziyanına satıyorum zira. 90 liralık torba kömürden yalnızca 3-4 lira kazanıyorum.

“ESAS DURUMU KARA KIŞ GELDİĞİNDE GÖRECEĞİZ”

Odun kömürü satıcısı Altan Aldoğan:

* Kömürün tonu 3 bin 500 TL civarı şu anda. Bir devir 3 bin 800 lirayı gördüğü de oldu. İthal olduğu için dövize kuruna bağlı, o yüzden fiyatlar değişkenlik gösteriyor.

* Vatandaş artık tonla alamadığı için çuvalla alıyor. Çuval fiyatı da ortalama 90 lira. Çuvalı da en fazla 3-4 gün götürür. Fiyatlar arttığı için artık kömür alan yok çok fazla. Temel durumu kara kış geldiğinde göreceğiz.

* Geçen yılın bu devrine nazaran ölçü olarak şu anda yarısını alan müşteriler var. Vatandaşın aldığı kömür ölçüsünde genel olarak düşüş var diyebiliriz.

“VATANDAŞLAR KARA KARA DÜŞÜNÜP GERİ DÖNÜYORLAR”

* Birtakım vatandaşlar kara kara düşünüp geri dönüyorlar. Odunda da kömürde de durum tıpkı. Fiyatı öğrendikten sonra, ‘Ne yapacağımı bilmiyorum. Düşünüp geleyim’ diyor.

* Vatandaşlar kömürden oduna dönmeye başladı daha ucuz olduğu için. Kömürün tonu 3 bin 500 lira civarıyken odunun tonu bin 500 lira civarında.

* Tabi odun kömür kadar uzun yanmıyor. Her şeyin fiyatı uçmuş durumda.

“FİYATLAR GEÇEN SENEYE NAZARAN YÜZDE 100’DEN FAZLA ARTTI”

* Vatandaşlar geliyor, fiyatı soruyor, kara kara düşünüp, ‘Ben bir düşüneyim’ deyip gidiyor. Geçen seneye nazaran satışlarımız da düştü. Fiyatlar da tam zıddı, yüzde 100, yüzde 110 civarında arttı.

ELAZIĞ:

“KÖMÜR SATIŞI ÇOK AZ”

Odun kömürü satıcısı Müslüm Keşkek:

* Kömür fiyatları arttığı için en uygun yakıt olarak odun var. Fiyatlar yakacak fakat biz de yanacağız.

* Odun kömür yakmazlar ise biz ne yapacağız. Bu kadar çalışanımız var. En uygunu vermeye çalışıyoruz.

* Kar oranlarımızda fedakarlık yapıp daha uygun maliyete ve hizmetimizi daha düzgün getirmeye uğraşıyoruz.

* Odunun tonu şuanda bin TL. Lakin şu an alanda yok aslında kentte yaşayanların yüzde 80-90’ı doğalgazda oturuyor.

* Odunun tonu bin lira kömür satışları çok az olduğu için biz yalnızca odun satışı yapıyoruz. Odunu da çoklukla köylerden gelen vatandaşlar alıyor.

“ISINMAK İÇİN BİRÇOK MASRAFIMIZI KISMAMIZ GEREKİYOR”

Vatandaş Gülşen Atmaca:

* Geçtiğimiz yıl bin 200 TL’ye aldığımız kömürün fiyatı adeta uçtu ve şu an 2 bin 400 TL. Bu fiyatlarla ısınmak için günlük yaşantımızdaki birçok sarfiyatı kısmamız gerek.

* Sobalı konutun hem kömür hem de odun kaygısı var. Vatandaş olarak çok güç durumdayız. Kesinlikle bir tahlil bulunmalı.

* Fiyatların düşmesi bir yana daha da artmasından korkuyoruz. Yoksa bu kış sahiden kara geçecek.