Tacize müdahale eder misiniz?

ÇİĞDEM YILMAZ İstanbul – Ankara’da küçük yaştaki kız çocuklarının taciz edildiğini görünce müdahale eden 28 yaşındaki Haydarcan Kılıçdoğan’ın, tacizci 2 saldırgan tarafından öldürülmesinin akabinde, vatandaşlara ‘Benzer bir durumda reaksiyonunuz ne olurdu’ sorusunu yönelttik. Birçoğu sonuç ne olursa duruma kayıtsız kalmayıp reaksiyon göstereceğini söylese de, kendi can güvenliği için müdahale etmekten çekineceğini söyleyenler de oldu.

‘Müdahale ederim’

– Serkan Aktaş (34): “Türkiye’ye her gün binlerce bayan şiddete uğruyor,en az bir bayan da öldürüyor ve onlarca çocuk, bayan da tacize uğruyor. Beşerler artık bu durumu kanıksamış. Birileri bir bayanı satırla kovalıyor kimse sesini çıkarmıyor. Sonuç ne olursa olsun ben müdahale ederim. Bunun vicdani bir sorumluk olarak görüyorum.”

‘Kararsız kalırım’

– Onur Yılmaz (36): “Böyle bir durumda karşılaştığımda evvel bakarım saldırgan ya da tacizinin elinde hayatımı riske atacak bir şey var mı? Örneğin bir bıçak ya da bir silah varsa müdahale edip etme konusunda karasız kalırım. Müdahale etme üzere sorumluluğum yok lakin ahlaki olarak sesiz kalmayı tercih etmem. Fakat Kadir Şeker olayında gördük ki, müdahale etti diye bedelini ağır bir biçimde ödüyor. Kadir Şeker’in orada yaptığı bir bayanı saldırgandan korumaktı ve bu hayatının 12 yılı ile ödedi bunu da gerçek bulmuyorum” diye konuştu.

‘İnsani bir şey’

– Muazzez Aydın(46): “Bir bayan şiddet görmesine, tacize uğramasına müdahale doğal ki ederim. Bu duruma sessiz kalmam. Hele ki bir çocuğa taciz kelam mevzusuysa gözüm bir şey görmez. Eminim ki birçok kişi de birebir biçimde müdahale ederdi. Zira insani bir şey olduğunu düşünüyorum.” 

‘Kayıtsız kalmam’

– Hasan Öztaş (30): “Bundan birkaç yıl evvel İzmir’de iki genç kıza kelamlı tacizde bulunmuşlardı ve kelamlı tacizin devam ettiğini görünce yanlarına gidip ‘Şu kızların sizin ailenizden biri olduğunu düşün ve ben de o kızlara laf atıyorum ne yaparsın’ diye sorunca bozuldular ve kedilerine tacizlerini sürdürmeleri durumunda farklı formda müdahale edeceğimi söyledim. Benzeri bir durumla yeniden karşılaşsam, tekrar kayıtsız kalmam. Bir bayan benim gözümün önünde dayak yiyecek ve bir şey yapmadan izleyeceğim o denli mi? Bu çocuk ya da bir hayvan içinde geçerli fark etmez reaksiyonum tıpkı olurdu. 

‘Kesinlikle etmem’

– Irmak Özpak(26): “Böyle bir durumda katiyen kendim müdahale etmem. Zira neyle karışılacağımı bilmiyorum. Yapacağım tek şey polisi aramak olur. Bu türlü insanların ne yapacağı muhakkak olmaz.”

– Emre Arslan(22): “Böyle bir şeyle karşılaşsam, hiç düşünmeden reaksiyon gösteririm. O an aklıma gelmez ‘Bu kişi sanki bana bir şey yapar mı?’ diye. Herkesin de reaksiyon göstermesi gerekiyor. Bile bile bir bayanın ya da çocuğun şiddet görüp, taciz edilmesine sessiz kalınmamalı.”

UZMANLAR NE DİYOR?

Müdahale eden ceza almamalı

– İstanbul Barosu Bayan Hakları Merkezi Lideri Şükran Eroğlu: “Bu üzere durumlarda ceza kanunu orantılı müdahaleden bahsediyor. Karşıdaki kişiyi etkisiz hale getirecek bir müdahaleden kelam ediyor. Çok fazla ileri gitmeden, yaralamaya ve mevte sebep olmadan, onu durduracak ve engelleyecek bir müdahalede bulunmak lazım. Mutlaka karşıdaki şahsa ziyan verilmemesi gerekir aksi taktirde, hatalı duruma düşüyorsunuz. Kadir Şeker örneğinde olduğu üzere. Tam aksisi bir risk de kelam konusu. Kişi müdahale ederken yaralanıp, öldürülebiliyor. Şayet kişinin elinde kesici birşey ya da silah varsa direkt tek başına müdahale etmek hakikat değil. Birkaç bireyle birlikte kendilerine ziyan gelmeyecek biçimde müdahale etmek en doğrusu. Öbür türlü bir risk kelam konusu. Zira bu bireylerin gözü bir şey görmüyor ve herkese ziyan verebilir. Öte yandan biz şunu savunuyoruz; bayanı müdafaaya yönelik bir durumda, orantısız bir güç kullanılsa bile kişinin ceza almaması gerekiyor. Zira biliyoruz ki, rastgele bir kasıt, planlamış ya da tasarlanmış bir şey yok. Bu üzere durumlarda bu şahıslar ceza almamalı, büsbütün korum gayeli hareket ediliyor. En büyük örneği de Kadir Şeker ve bizler Kadir Şeker’in de ceza almaması gerektiğini savunuyoruz.”

‘Doğrudan müdahale etmeyin’

– Türkiye Bayan Dernekleri Federasyonu Lideri Canan Güllü: “Bu mevzuyu Kadir Şeker olayında da çok tartıştık. O da Konya’da yardım etmek ismine müdahil oldu, müdafaaya çalıştı lakin şu an hapishanede ceza çekmekte. Geldiğimiz noktada bireylerin yardım duygusu asla törpülenmedi. Türk insanı yardım etmeyi seviyor. Bunlar son da olmayacak yarın bir diğeri yeniden mağdura yardım için koşacak. Bu üzere durumlarda 155, 156 ve 183’ü kesinlikle arayın. 1 tuşla kolluk kuvvetlerini bilgilendirin. Lakin biliyoruz ki, kolluk anında gelemeyecek o süreçte de, kişinin dikkatini dağıtacak şeyler yapmayı sağlayın ve birilerinin gelip olaya müdahale edeceği izlenimi verin. Toplum olarak genelimiz direkt müdahale ediyoruz lakin bu da çok gerçek değil. Zira bu bireyler, öldürmekten ve saldırmaktan çekinmiyorlar. 10 adım geri çekilin, evvel kolluk kuvvetlerini arayın, uzaktan laf ile dahil olabilirsiniz tahminen lakin uyuşturucu husus etkisindeki şahısların kestirilemez olduğunu ve şiddeti gerçekleştirenlerin elinde silah olabileceğini unutmayın. Bu cins olayın önlenmesinde için de TCK’ya, şiddetin tarifini konulmalı. Bir el kaldırmanın, kelamlı tacizin bile şiddet tarifi içerisinde yer alması ve kabahat kabul edilip faili ceza alması gerekiyor. Kişi şunu bilmeli; ben laf atsam ceza alacağım.”